Ka ai - Khun Sam
Ndai bat DKBA ningbaw langai rai nga ai Col Chit Thu gaw Karen Mungdaw, Myawaddy mare kaw e, Singaporean Engineer she shap hkra rai, grai hkyik hkam ai n'ta langai mi, gap nna, n’ta ding shawn shang poi hpe March 24 kawn 26 ya du hkra galaw nga ai lam, na chye lu ai. Rawt malan ningbaw ni, rawt malan galaw ai, grai awng dang nga ma ai le i. (political change) Mung masa galai shai na matu, (human rights & democracy) aq matu, rawt malan galaw ai nga nna, (Political situation) mung masa gaw, galai shai wa ai lam n’nga, rawt malan ningbaw ni aq n'ta jawm gaw, grai galai shai wa nga ai le i.
Mung masha ni daini tam daini sha na lu sha, tam sha yak, ma jawng jahpyu nlu na, shani shana myitru yak nga ten, laiwa sai 2006 July shata hta, Hpyen Asuya ningbaw Than Shwe aq shayi sha hpumdim Thandar Shwe a Hkungran Poi hta, gumhpraw US dollars wan kaba ($50 million) ma n'na, galaw lai wa sai lam mung na lu saga ai. Ndai zawn re myen hpyen asuya (SPDC) ningbaw ni hpe, Mungkan a n'hkru n'shawp dik ai, mungdan hte n’hprang sut rai sut gan ni hpe, tinggyen akyu ara a matu hte n’tara ai hku, tinang aq mung masha shingma n’tsa, man ting sha ai ni ngu n’na, mungkan ting, jahpoi ahpyak, mara shagun hkrum nga ai ni re.
Ya na shiga hku nga yang, SPDC ningbaw sha n’ga, (ethnic) bawsang amyu rawt malan ningbaw ni hta mung, ndai zawn re myit jasat hte, mung masa galaw nga ai ni, lawm nga ai hpe mu lu nga ai re. Mung masha ni shat hpa n’sha matsan jam jau nga ai hpe mu nga ninglen, SPDC hpyen ningbaw ni zawn rai, mung masa rawt malan bungli hpe yi hkau na, shatai n’na, wutdek n’ta rawng ja gumhpraw mahkawng hpaga ga ai rawt malan ningbaw ni mung nga nga ai hpe mu lu nga ai.
Rawt malan ningbaw ni, mung masha hte, myit masin, hkum hkrang langai n’re ai sha, ningbaw galaw ai ni gaw, (ruling class) up hkang ai ni, (business elites) ja gumhpraw lu su ai ni, rai ra ai hku n’na, Myen hpyen ningbaw ni aq n’hkru n’kaja ai akyang lailen ni hpe, kasi la n’na, mung masa galaw let, mam ting nga ai ni lawm nga ga ai.
Rawt malan n'awng dan ai (reasons) amyu myu nga ai kaw e, ndai baw myit jasat ni a majaw mung rai nga ai. Kaja wa ap nawng shakut nga ai ni myu tsaw kaji kaba share shagan ni a matu mung, dingbai dingna lam ni rai nga ai. Ndai zawn re myit jasat the gaw, (Burmese dictatorship regime) myen hpyen asuya hpe gau lau awng dau kau lu tim, tinang amyu hta, dictatorship regime, bai n’paw pru wa na ngu, n’lu tsun nga ai. Loi li rai rai yang, corrupted politicians ni rai na rai n’na, masa sawng yang, dictatorship regime gale de gale na rai nga ai. Shaloi gaw mungdan hte mungmasha a akyu yawm hpa rai n’na, amyu langai mi rawt jat na aq dingbai dingna rai nga ai. SPDC ningbaw ni majaw myenmung masha ni kade jam jau ra ai the, myen mungdan mungkan aq matsan dik ai mungdan de du mat wa ai gaw, de majaw rai nga ai.
Wunpawng myu sha ni hte kachin politics hpe, myit masin hkum hkrang ding ding man man hte ap nawng daw jau nga ai ningbaw ni hpe, hkungga jaw dat n'ngai.
Wunpawng myu sha ni kaw mung, hkungga gying ai ningbaw ni nga ai zawn, nhkungga gying ai ninbaw ni nga ga kun? Myit yu ga! Anhte Wunpawng myu sha ni kaw mung, Thandar Shwe a hkungran poi, DKBA ningbaw Chit Thu a n’ta ding shawn shang poi zawn re ni, nga ga kun.
Chit Thu gaw DKBA (the Democratic Karen Buddhist Army (DKBA) Battalion 999 a commander rai n’na, DKBA kata ana nga dik htum (the most powerful man) mung rai nga ai. Myawaddy kaw galaw da ai shi a n’ta hpe Chit Thu gaw “Chit Thu Hkaw HtingNu” shing n’rai “Chit Thu-Myaing-Tsan-Ing” ngu shamying da n’na, n’ta ding shawn shang poi hpe gumhpraw sen 100 lam ma hkam let hpe March 24 kawn 26 du hkra galaw ai lam chye lu ai. DKBA ningbaw Chit Thu gaw tinang amyu rai nga ai KNLA (Karen National Liberation Army) hpe myen hte pawng n’na gasat ai Karen rawt malan Uhpawng rai n’na, de a majaw, myen Asuya kawn, gumhpraw law law the hpaga yumga ahkaw ahkang law law jaw da hkrum ai, uhpung re lam, shiga dap law law kawn chye lu ai.
Daini na ten hta Chit Thu zawn re ni, anhte wunpawng myu sha ni hta mung, lawm nga ga ai kun? Tinang hkum tinang myit yu ga!
Wunpawng myu sha ni hta, kachin mying gang n'na, rawt malan gabaw hte, mung masa galaw ai nga n’na, mam ting ai ni, lawm nga ga kun. Rawt malan hkrun lam hta grai ap nawng lai wa sai majaw mung masha hta loi sha gaw akyu hkam sha jan ra ai ngu, Chit Thu zawn hkam la ai ni mung nga na re. Raitim rawt malan galaw hpang wa ai shaloi na pangdung hpe bai myit yu ga. Amyu sha ni a shinggyim ahkaw ahkang hte mung masa ahkaw ahkang hpe lu na, matu rawng malang galaw ai she rai mali ai. Rawt malan n’awngdang shi ai majaw, mung masha mung, daini du hkra, matsan mayan dip rip ai kata kaw naw rai nga ai.
Mungkan hta rawt malan uhpung mungdan law law hta nga nga ai re. Myu tsaw ningbaw kaja share shagan ni ngu ai gaw, tinang hkum hpe tinang hkum shagrau la ai ni n’rai. Mung masha she shagrau shaa nga ai. 2002 East Timor mungdan lu ai shaloi na video sumla hpe yu yang mung rawt malan kaji kaba yawng hkra hpe, mungmasha ni lak san poi kaba the shagrau sha-aa ai hpe mu lu na re.
Kaja wa rawt malan ngu ai mung, n’hkru n’kaja ai hpyen asuya hpe kasi tai kaja ai myit masin (good morality and ideologies) hte akyang lailen (democratic actions and practices) madun let, mung masha hpe woi awn na ahkyak nga ai. N’rai yang gaw, rawt malan ngu ai lachyum pru na n’rai n’na, dictatorship SPDC asuya hte maren mara, mung masha aq myi ju, mayan htau ai, hkrum na ria nga ai. Grau n’na gaw mung masha ni (cycles of inequality) tara ram ra lam n’nga ai uphkang ai kata zimyam hkrum sha nga na rai nga ai.
Daini na ten hta, wunpawng myu sha ni hta kachin mying hte sinat hpai n’na mung masa galaw ai uhpung law law rai wa sai. Dai hta yawng chye ai KIO, NDA-K, KDA, Du Kaba La Sang Awng Hpung, hte Adang Hpung ni mung lawm nga ai. Ndai uhpung ni the seng n’na, kadai gara uhpung gaw mungmasa uhpung the bung pre n’na, kadai nigaw mung masha akyu ara n’sen hpe shaga ya nga ai, ngu ai gaw, mung masha chye na re. Laiwa sai ten ni hta, mung masha ni lapran, gara Du salang hte shan the a kashu kasha ni gaw lak lai n’na lu su nga pyaw wa ai ngu ai hpe htai lai ai lam ni mung nga lai wa sai.
Makau salang ni gaw ndai zawn htai lai shadum la hkat ai hpe hkap la ai ni nga ai zawn, makau mi gaw shatan ai, ningbaw ni Lusu wa ai hpe manaw masham myit rawng ai, nga ai ni mung nga na re. Ya ngai ndai laika ngau hte bawngban htai lai ai lam ni gaw, rawt malan hkrun lam, rawt malan hkrun lam the, grau n’na bung pre n’na, mai kaja lam de, shawng de sit sa wa lu na hpe myit mada ai. N’hkru n’kaja ai myen hpyen hpe woi rawt malan ai anhte aq wunpawng myu sha ningbaw ni, kasi kaja tai let, myu sha ni hpe woi awn lu u ga law.
Tang madun ai,
Hkun Sam
No comments:
Post a Comment